Σίγουρα όλοι μας έχουμε δει έστω και ένα επεισόδιο από την ιαπωνική σειρά animation του 1974, που δέσποζε στην ελληνική τηλεόραση του ’90, Χάιντι. Χαριτωμένη σειρά, θα μου πείτε.Αυτό που μου έκανε εντύπωση τότε σαν παιδί, ήταν τα σχέδια της σειράς. Δεν έμοιαζαν με καμίας άλλης εκείνης της περιόδου. Ήταν όμορφα, θερμά και με ιδιαίτερη λεπτομέρεια στην απλότητα για ένα κινούμενο σχέδιο.
Η κεραμίδα μου ήρθε στο κεφάλι όταν χρόνια αργότερα ανακάλυψα πως αυτή η σειρά ήταν έργο του γλυκύτατου καλλιτέχνη που ακούει στο όνομα Hayao Miyazaki, του οποίου οι ταινίες μας είναι τόσο γνωστές, και παράλληλα τόσο άγνωστες.
Ο Hayao Miyazaki είναι ένας από τους καλύτερους animators και σκηνοθέτες της Ιαπωνίας. Γεννήθηκε το 1945 στο Τόκιο. Ο πατέρας του ήταν πιλότος κατά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο και εξαιτίας αυτού, έδωσε ιδιαίτερη προσοχή στα αεροπλάνα και γοητεύτηκε από την αεροπορία, κάτι που αργότερα επηρέασε τις ταινίες του. Στην εφηβεία του ήθελε να γίνει δημιουργός manga, ωστόσο οι δυνατότητες του στο σχέδιο ήταν περιορισμένες σε πράγματα όπως δεξαμενές, αεροπλάνα και πολεμικά πλοία, που είχε ως αποτέλεσμα να μην μπορεί να σχεδιάσει ανθρώπινες μορφές με ευκολία.
Τον Απρίλιο του 1963, Ο Miyazaki πήρε μια θέση στη Toei Animation, όπου συμμετείχε ως σχεδιαστής και γνώρισε τον μετέπειτα συνεργάτη και φίλο του, Isao Takahata.
To 1971 παραιτήθηκε από την Toei και το 1985 μαζί με τον Takahata, ίδρυσε το Studio Ghibli, μέσα στο οποίο έχει παραχθεί σχεδόν το όλο το σύνολο του μετέπειτα έργου του, με τα πιο γνωστά τα Princess Mononoke (1997), My Neighbor Totoro (1988), Nausicaä of the Valley of the Wind (1984), Kiki’s Delivery Service (1989), The Wind Rises (2013) και Howl’s Moving Castle (2004).
Το Spirited Away (2001) ήταν η ταινία που κατέκτησε τις καρδιές του παγκόσμιου κοινού και απέσπασε πάμπολλα βραβεία σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένου αυτού της καλύτερης ταινίας για το 2001 από την ιαπωνική ακαδημία κινηματογράφου, την Χρυσή Άρκτο στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου και το βραβείο Όσκαρ για την καλύτερη ταινία κινουμένων σχεδίων. Σύμφωνα με τον John Lasseter της Pixar, ο Miyazaki είναι ο σπουδαιότερος εν ζωή δημιουργός κινουμένων σχεδίων στον κόσμο.
Ανεξάρτητα από την αρτιότητα του animation, την ιδιαίτερη λεπτομέρεια στα σχέδια, την εκφραστικότητα των χαρακτήρων και την υπέροχη αισθητική που τις χαρακτηρίζει, οι ταινίες του Miyazaki ενσωματώνουν συχνά επαναλαμβανόμενα θέματα όπως η σχέση της ανθρωπότητας με τη φύση και την τεχνολογία, και τη δυσκολία της διατήρησης της θεμελιώδους ηθικής της ειρήνης. Λαμβάνοντας υπόψη μας τον φεμινισμό που διακατέχει τον Miyazaki, οι πρωταγωνιστές των ταινιών του είναι συχνά ισχυρά, ανεξάρτητα κορίτσια ή νέες γυναίκες.
Εκτός προβολέων, αυτός ο ασπρομάλλης μικροκαμωμένος καλλιτέχνης ζει μοναστική ζωή. Είναι η μοίρα του να αντιμετωπίζεται ως ο σπουδαιότερος δημιουργός κινουμένων σχεδίων σε μία εποχή που αυτή η μορφή τέχνης οδηγείται προς εξαφάνιση και είναι αρκετά ευαισθητοποιημένος όσον αφορά τον πλανήτη μας, καθώς πιστεύει ότι είμαστε πάρα πολλοί άνθρωποι στον κόσμο και πολλά πράγματα έχουν γίνει λάθος.
«Πιστεύω ότι οι ψυχές των παιδιών είναι κληρονόμοι της ιστορικής μνήμης των προηγουμένων γενεών. Απλώς καθώς μεγαλώνουν και αποκτούν εμπειρίες στον καθημερινό μας κόσμο η μνήμη αυτή βυθίζεται διαρκώς. Αισθάνομαι την ανάγκη να κάνω μια ταινία που να αγγίζει εκείνο το κρυμμένο επίπεδο. Εάν το καταφέρω αυτό, θα πέθαινα ευτυχής.»
Και στην ερώτηση αν νομίζει ότι το έχει καταφέρει αυτό, απαντά:
«Οι ταινίες δεν έχουν αυτού του είδους την δύναμη. Βέβαια, αν, ως καλλιτέχνες, καταφέρουμε να εισέλθουμε στα απόκρυφα της ψυχής και αν πούμε ότι αξίζει να ζούμε, και ότι ο κόσμος μας αξίζει να υπάρχει, τότε ίσως κάτι καλό να προκύψει. Ίσως αυτό προσπαθώ να κάνω με τις ταινίες μου. Είναι ο τρόπος μου να ευλογήσω τα παιδιά»
Δείτε επίσης: Οι Καλύτερες Ταινίες με Θέμα την Μαγειρική
Το μόνο σίγουρο είναι πως όταν βλέπουμε μια ταινία του Hayao Miyazaki, νιώθουμε την ευθύνη να προστατέψουμε το παιδί που βρίσκεται μέσα μας, και πως ακόμα και αν κάποιος που δεν συγκρατεί ποτέ το όνομά του, θα θυμάται για πάντα τις ταινίες του.
