Από το ευ αγωνίζεσθαι στο fair play, από τον Μίλωνα στην Κορακάκη, από τον ερασιτεχνικό στον επαγγελματικό αθλητισμό μια ολόκληρη ιστορία γράφεται μαζί με την εξέλιξη των πολιτισμών, των συνηθειών, των τρόπων ζωής, των απόψεων, των ίδιων των ανθρώπων.
Για τους τελευταίους, ο αθλητικός ανταγωνισμός αντιπροσωπεύει τις πιο ευχάριστες, τις πιο συγκινητικές, τις πιο έντονες στιγμές της ζωής τους. Περισσότερο από απλή διασκέδαση, είναι μορφή ψυχαγωγίας που ευφραίνει την καρδιά μας και την κάνει να χτυπά δυνατά συγχρονιζόμενη με τις καρδιές χιλιάδων άλλων μέσα στο ίδιο στάδιο, μπροστά από την ίδια τηλεόραση ή την ίδια εικόνα. Είναι η στιγμή που το μυαλό και η ψυχή είναι προσηλωμένα σε ένα μόνο στόχο και σκοπό· τη διάκριση μέσα από έναν αδιάβλητο και τίμιο αγώνα μεταξύ ισότιμων αθλητών, ίσων ανθρώπων. Στον αγωνιστικό χώρο δεν μετράει τίποτα άλλο εκτός από τη δύναμη και την ψυχή, την δύναμη της ψυχής.
Για τον αθλητή, η πεμπτουσία του αγωνίζεσθαι είναι η πειθαρχία και ο σεβασμός. Σεβασμός προς τον εαυτό του, τους υποστηρικτές του, τους συμπαίκτες και τους αντιπάλους του. Μόνο αν αντιλαμβάνεσαι την αξία των κανόνων του παιχνιδιού μπορείς να λέγεσαι «αθλητής» και να δίνεις έναν ισορροπημένο και τίμιο αγώνα. Έτσι προάγεται η ευγενής άμιλλα και το ομαδικό πνεύμα, η πειθαρχία και η αλληλεγγύη. Ανθρώπινη αξιοπρέπεια και αθλητικό ιδεώδες γίνονται κοινός παρονομαστής για τον αθλητή και για τον φίλαθλο, τον υποστηρικτή, τον οπαδό. Αρχές που αναπτύσσονται μέσω του συναγωνισμού και του υγιή ανταγωνισμού, χαρακτηριστικά των ανθρώπων που παρακολουθούν και αγαπούν τον αθλητισμό.
Κι ας μη ξεχνάμε ότι είναι οι οπαδοί που δίνουν τον παλμό στον αγώνα των αθλητών. Δίνουν ζωή στα στάδια και στα γήπεδα και ένα επιπλέον κίνητρο στους νέους να ενδιαφερθούν για το σώμα και το πνεύμα τους. Είναι οι φίλαθλοι που στηρίζουν την προαγωγή του ομαδικού πνεύματος μέσα από την αγάπη και την πίστη τους σε μια ομάδα. Είναι οι υποστηρικτές που δίνουν δύναμη στον αθλητή να συνεχίσει μέχρι το τελευταίο λεπτό, την τελευταία κίνηση, το τελευταίο μέτρο, την τελευταία βολή. Είναι αυτοί που ανταμείβονται με το ύψιστο πνευματικό αγαθό της ένωσης, της ταύτισης και της κοινής θέλησης με τις ψυχές που αγωνίζονται ζώντας την ίδια αγωνία. Συγκινούνται ή απογοητεύονται για τον ίδιο λόγο και με τον ίδιο τρόπο σαν ένα σώμα, μια ψυχή, μια γροθιά. Οι άλλες διαφορές εξαφανίζονται. Άνθρωποι πιο σκούροι ή πιο χλωμοί, πιο ψηλοί ή πιο κοντοί, βόρειοι και νότιοι, Ρώσοι και Αμερικάνοι, Νορβηγοί και Κονγκολέζοι, αγωνίζονται, συναγωνίζονται, απογοητεύονται, συγκινούνται… μαζί. Μία κοινή λέξη που αποκτά ένα βαθύτερο νόημα. Γιατί αν το ‘εγώ’ συνυπήρχε με το ‘μαζί’ σε όλες τις πτυχές της ζωής, άτομα και σύνολα θα άλλαζαν ριζικά προς το καλύτερο. Καμία γραμματική και κανένα συντακτικό δεν μπορεί να διδάξει τη σημασία της λέξης. Μόνο ο αθλητισμός μπορεί να την κάνει βίωμα, τρόπο αντίληψης και αντιμετώπισης των όσων συμβαίνουν γύρω μας. Αρκεί αυτοί που ενσαρκώνουν τα ιδεώδη του να είναι μην καλλιεργούν την αλαζονεία, τον εγωισμό, την ιδιοτέλεια, το δόλο, το φανατισμό και τη νοοτροπία του χουλιγκανισμού. Του φαινομένου που αναπαράγουν λανθασμένα μαζικά πρότυπα, κοινωνικά και προσωπικά απωθημένα, η διαιώνιση των οποίων αποτελεί μια διαχρονική μάστιγα που η σημερινή κρίση αξιών τη μεταμορφώνει σε μια σύγχρονη Λερναία Ύδρα.
Για να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας, η εξάλειψή τους μοιάζει αδύνατη. Ο αγώνας, όμως, για την καταπολέμησή τους δυναμώνει την αξία που έχει η ευγενής άμιλλα και το ομαδικό πνεύμα στη συνείδηση των σκεπτόμενων ανθρώπων. Στέλνει το μήνυμα ότι κανείς δεν προοδεύει με παρασπονδίες, «υπόγειες» μεθόδους, έπαρση και υποτίμηση του αντιπάλου. Κάνει το χώρο του αθλητισμού χαρακτηριστικό παράδειγμα ορθής κοινωνικής συμπεριφοράς, συλλογικής ευθύνης και δίκαιης επιβράβευσης των καλυτέρων.
Δείτε επίσης: Ο αθλητισμός διαμορφώνει τον χαρακτήρα του ανθρώπου;
Δεν είναι μόνο το ‘ευ αγωνίζεσθαι’ που συμβάλλει στη διαμόρφωση του χαρακτήρα αθλητών και φιλάθλων. Είναι και οι αρχές και οι αξίες που υπηρετούν. Τα παραδείγματα που δίνουν, τα πρότυπα που καλλιεργούν. Ο αθλητισμός ήταν ανέκαθεν καθρέφτης της κοινωνίας και της κουλτούρας των λαών. Πόλος έλξης και σημείο συνάντησης εκατομμυρίων ανθρώπων ενωμένων γύρω από ένα κοινό στόχο : τη διάκριση και την καταξίωση. Μπορεί, λοιπόν, να γίνει κι ένας τρόπος διαπαιδαγώγησης τους αν η διάκριση και η καταξίωση είναι το αποτέλεσμα του συναγωνισμού τους κι όχι του ανταγωνισμού τους. Της προσπάθειάς τους, δηλαδή, να ξεπεράσουν τον εαυτό τους κι όχι να νικήσουν τους άλλους.
